Vài lời dài dòng

Trước khi tìm hiểu sâu hơn về ngôn ngữ lập trình C, chúng ta cần có góc nhìn tổng quát về cấu trúc của một chương trình được viết bằng C. Hơn nữa việc compile và chạy chương trình cũng là một bước cực kỳ quan trọng!

Không dài dòng nữa, vào vấn đề chính nhé!

QUAN TRỌNG NÈ

Trước khi chạy chương trình. Chúng ta cần compile mã nguồn thành file thực thi để có thể thấy kết quả của chương trình chúng ta viết ra.

Chúng ta sẽ sử dụng terminal hoặc commandline cho việc complie và thực thi chương trình nhé.

Câu lệnh để compile code C như sau

gcc tên_file.c

Trên Windows, khi compile thành file thực thi, thì file đó sẽ có đuôi là .exe . Khi chạy câu lệnh bên trên, chúng ta sẽ có một tập tin có tên là a.exe. Việc còn lại là chỉ cần thực thi tập tin đó và chúng ta đã thành công tạo chương trình bằng C.

Đối với Linux, khi chạy câu lệnh trên, chúng ta sẽ có được một file có tên là a.out. Thực thi file a.out, đó là chương trình của chúng ta :D

Nếu mọi người muốn file thực thi có tên khác, thì câu lệnh sẽ là

# Đối với Widows
gcc tên_file.c -o tên_file_thực_thi.exe

# Đối với Linux
gcc tên_file.c -o tên_file_thực_thi.out

Tuy nhiên, tên file thực thi có thể không cần đuôi .exe hoặc .out

Chương trình đầu tiên

Đây là cấu trúc của một chương trình nhỏ được viết bằng C

#include <stdio.h>

int main() {
  printf("Hello, world!\n");
  return 0;
}

Đoạn chương trình bên trên, khi được thực thi sẽ có kết quả như sau.

Hello, world!

Dòng chữ Hello world sẽ được in ra màn hình console.

Các thành phần

Bắt đầu một chương trình C thường sẽ là phần khai bào thư viện được dùng trong chương trình.

#include <thu_vien>
// hoặc
#include "thu_vien"

Trong mọi chương trình C sẽ có một phần gọi là main(), theo sau là cặp dấu ngoặc nhọn { và }.

Tất cả các chương trình C sẽ được bắt đầu thực thi từ phần main() này.

int main() {

}

Bên trong phần main, chúng ta có câu lệnh printf("Hello, world!\n");. Câu lệnh này có công dụng là in nội dung bên trong ra màn hình. Trong C, khi kết thúc một câu lệnh chúng ta cần dùng dấu chấm phẩy ;, nếu không có thì chương trình sẽ báo lỗi đấy!! Khi lỗi xảy ra, việc đầu tiên nên làm đó là kiểm tra xem mình có kết thúc lệnh chưa nhé! Mình đã từng ngồi 10 phút dò lỗi và nhận ra là mình thiếu chấm phẩy 😭

Các bạn để ý thấy cái \n trong câu không! Nó được dùng để đặt con trỏ xuống một hàng mới. Ví dụ, nếu thay đổi câu lệnh printf trên trở thành câu lệnh sau

printf("Hello, \nworld!\n");

Thì đây sẽ là output cho câu lệnh trên

Hello,
world!

Tất các các ký tự được bắt đầu bằng dấu \ sẽ được xem là một ký tự đặc biệt dùng để điều khiển output, tuy nhiên, các ký tự này sẽ không được in ra. Sau đây là một vài ký tự đặc biệt như trên, các bạn có thể tự mình code lại để xem kết quả rõ hơn nhé.

\a - tạo ra tiếng bíp
\b - xóa một ký tự trước nó
\t - thụt vào một tab (8 cột)
\n - tạo hàng mới
\\ - in ra ký tự \